Category Archives: การตื่นรู้

flow, mindset, brain wave, download, autonomic nervous system, defence mechanisms, …

extra : original mind, beginner’s mind, appreciate smiling, mindfulness, clear comprehension, concentration, wisdom, hindrances (sensual desire, illwill, sloth and torpor, distraction and remorse, doubt), …

จินตนาการข้ามขอบ : mental rehearsal

การซักซ้อมในจินตนาการ (mental rehearsal) คือ การจินตนาการเห็นภาพตัวเราเอง ในพฤติกรรมใหม่ๆ เช่น ออกกำลังกายยามเช้า ซ้อมกีฬาอย่างมีวินัย หรือ สามารถพูดต่อหน้าคนจำนวนมากได้อย่างมั่นใจ การซักซ้อมในจินตนาการ ช่วยรื้อสร้างพฤติกรรมที่เคยคุ้น โดยเข้าไปรื้อระบบสมองตอบโต้อัตโนมัติที่บันทึกอยู่ภายในสมองชั้นใน (reptilian brain) หรือ ก้านสมอง (core brain) เพื่อเขียนระบบสมองตอบโต้อัตโนมัติชุดใหม่ ที่มีคุณภาพมากขึ้นตามที่มุ่งมั่นตั้งใจ ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในโลกความจริง พฤติกรรมหลายสิ่งอย่างที่มนุษย์ทำไปด้วยระบบสมองตอบโต้อัตโนมัติ เช่น การเขียนปี พ.ศ. ซ้ำๆ จนคุ้นชิน ทำให้เราเขียนปี พ.ศ. ออกมาต่อจากวันที่ และ เดือน โดยไม่ต้องใช้ความคิด ไม่ต้องกลัวว่าจะผิด พอข้ามจากปีเก่า เข้าสู่ปีใหม่ เรามักยังคงคุ้นเคย กับการเขียนปี พ.ศ. ของปีก่อน ทำให้เกิดความผิดพลาดในการเขียนโดยไม่รู้ตัวว่าผิดด้วยซ้ำ เรียกขั้นนี้ว่า การไม่รู้ว่าเราไม่สามารถ (unconsciously unskilled) แต่เมื่อรู้ตัวว่าผิด ซึ่งอาจจะเกิดขึ้นเมื่อมีเพื่อนมาทักบอกให้แก้ หรือ เราอาจจะสังเกตพบข้อบกพร่อง แปลกแยกจากผู้อื่นด้วยตัวเอง เรียกขั้นตอนนี้ว่า การรู้ว่าเราไม่สามารถ (consciously unskilled) […]

พูดจา กระชับ จับใจ : Intuitive Speech

รู้สึกหลงใหลคำพูดต่างๆ ที่เกิดขึ้นในวงสุนทรียสนทนา (Dialogue) การสนทนาที่ปล่อยให้ความเงียบเป็นส่วนหนึ่งของท่วงทำนองการพูดคุย เมื่อเราฟังความเงียบได้ เราจะได้ยินเสียงกระซิบจากจักรวาล และบ่อยครั้งเมื่อความเงียบมากพอ เราจะได้ยินเสียงของปราชญ์ ผู้ที่มักสงบอยู่ อาจเป็นใครสักคนในวงสนทนาที่เราไม่เคยคาดคิดก็ได้ คำพูดที่อ่านจากประสบการณ์ชีวิต บางเสี้ยวบางตอน สะท้อนออกมาเพื่อมอบให้ผู้ฟัง ด้วยความรัก ได้แบบกระชับ จับใจ (Intuitive Speech) จอมยุทธที่มีเพลงยุทธ ย่อมเพลิดเพลินในการท่องยุทธฉันใด กระบวนกรผู้มีวาทศิลป์ ย่อมเพลิดเพลินในวงสนทนาฉันนั้น ไม่ว่าท่องเที่ยวไปสู่วงสนทนาที่ไหน ผู้คนย่อมยกย่องในเพลงดาบที่งดงามฟันฉับเดียวขาด มากกว่า เพลงดาบที่ร่ายรำเรื่อยไปแบบไร้ทิศทาง เหตุผลของการพูดที่กระชับนั้น นอกจากจะช่วยให้ผู้ฟังจับประเด็นได้ง่าย ยังหมายถึง การเอื้อเฟื้อเวลาให้กับผู้อื่นได้พูดอีกด้วย วิธีการพูดของแต่ละคนนั้น อาจกลั่นกรองมาได้จากหลายวิธี ผมทำได้เพียงเฝ้าสังเกต เรียนรู้จากตัวเองในขณะที่ถึงเวลาจะพูด ผมใช้เวลาในการหายใจเล็กน้อยก่อนพูด เป็นช่วงเวลาสั้นๆ ที่จะไม่คิดหาถ้อยคำใดๆ เพื่อมาพูด ในใจรู้แต่เพียงว่าจะมอบสิ่งที่ดีๆ ต่อผู้ฟังที่อยู่ตรงหน้า ภายหลังการหายใจเข้าออกสักพัก จะมีถ้อยคำผุดขึ้นเอง 2-3 คำ บ่อยครั้ง ผมจะใช้วิธีการ เล่าเชื่อมโยงถึงคำสำคัญเข้าด้วยกัน ด้วยการอ่านประสบการณ์ของตัวเอง พร้อมกับการอ่านความรู้สึกของผู้ฟังไปด้วย แต่ละประโยคที่พูด จึงสั้นยาวได้ความ เหมือนข้าวที่พอดีคำ กลืนกินได้สะดวก สภาวะนี้ เกิดขึ้นอยู่บ่อยๆ มันนำพาให้การพูดนั้น […]

กระบวนกรสัญจร ล่องแดนใต้ : Facilitator workshop in the south of Thailand.

เริ่มต้นปี 2559 ด้วยการติดตาม ร่วมทีม FA (Facilitator) กับอาใหญ่ วิศิษฐ์ วังวิญญู เดินทางล่องใต้กับ 2 Workshop ติดต่อกัน ได้รับประสบการณ์ และ ได้เรียนรู้วิถีแห่งกระบวนกร ทั้งใน Workshop และ นอกเวลา Workshop อาใหญ่เปิดให้ทีม FA ร่วมคิดวางแผนกระบวนการสอนอยู่ทุกระยะ ระหว่างช่วงพักในแต่ละวัน และ ระหว่างมื้ออาหาร เช้า กลางวัน เย็น และ รอบค่ำด้วย ขอบอกเล่าประสบการณ์การเรียนรู้ใน Workshop แรก คืนสู่ความเป็นเลิศ โครงการฝึกอบรมหลักสูตรการพัฒนาสมรรถนะผู้บริหาร ในองค์กรการศึกษาแห่งหนึ่ง เป็นเวลา 3 วัน (4-6 มกราคม 2559) ดังต่อไปนี้ครับ Workshop คืนสู่ความเป็นเลิศ วันที่ 1  (4 มกราคม 2559) ช่วงเช้า : หลังจากการ […]

เล่าเรื่องย่อจิตตนคร ในงานวัดลอยฟ้า จิตตนคร : mind city

วันที่ 3 – 7 เมษายน 2557 หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ ธรรมภาคี สวนโมกข์ กรุงเทพฯ องค์กรทางพระพุทธศาสนามากมาย ได้ร่วมกันจัดมหกรรมงานวัด (temple fair) กลางกรุง บนห้างสรรพสินค้า สยาม พารากอน ชื่องานว่า งานวัดลอยฟ้า จิตตนคร ในงานนี้ ผู้เขียนได้มีโอกาสเข้าไปรับใช้พระพุทธศาสนาด้วยการเล่าเรื่องย่อ จิตตนคร นครหลวงของโลก พระนิพนธ์ ใน สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก* ให้กับผู้ที่มาร่วมชมงาน ที่สนใจ รับรู้เรื่องราวในพระนิพนธ์ แบบพอสังเขป ในแบบสนุกสนาน เข้าใจง่ายๆ ภายในเวลา 20-30 นาที จิตตนคร เป็นนครหลวงของโลก เป็นแหล่งเกิดแห่งสุข ทุกข์ ความเจริญ ความเสื่อม สมบัติ และ วิบัติแห่งโลกทั้งสิ้น เป็นเมืองลับแล ไม่เห็นด้วยตาเนื้อ แต่เห็นได้ด้วยตาใจ เมื่อทำความสงบจิตดู เหตุการณ์สำคัญ ในวันปีใหม่ […]

แลกเปลี่ยนชัวร์กว่าบอกสอน : mental models

เรียนรู้ เรื่อง รูปแบบความคิด (mental models) ผ่านนิทานเรื่อง เงาแห่งยุคหิน (Shadows of the Neanderthal : illuminating the beliefs that limit our organizations) สรุปเรื่องย่อเรียบเรียงพอเข้าใจได้ ตามนี้ครับ กาลครั้งหนึ่ง มีมนุษย์ถ้ำ 5 คน อาศัยรวมกันอยู่ ภายในถ้ำแห่งหนึ่ง พวกเขาไม่เคยออกจากถ้ำ ด้วยเหตุที่ทุกคนมีภาพความน่ากลัวภายนอกถ้ำต่างๆ กันไป มนุษย์ถ้ำจะหันหลังให้ปากถ้ำ ดังนั้น พวกเขาไม่เคยเห็นสัตว์ต่างๆ ภายนอกถ้ำเลย จะเห็นก็แต่เพียงเป็นเงาของสัตว์ ที่ฉายลงบนผนังถ้ำเท่านั้น และ พวกเขาก็คิดว่า นั่นเป็นสัตว์จริงๆ มนุษย์ถ้ำคนหนึ่ง ชื่อ บูกี เขามีความคิดที่ต่างออกไป ครั้งหนึ่ง เขาเผลอพลั้งปากพูดถึงความคิดที่แหกคอกนั้นออกไปว่า “เขาสงสัยว่ามีอะไรนอกถ้ำกันแน่” เพียงเท่านั้น ก็ถูกบรรดาเพื่อนมนุษย์ถ้ำรุมด่า รุมวิพากษ์วิจารย์ ไปต่างๆนานา จนเลยเถิด ถึงขั้นขับไล่ บูกี ออกจากถ้ำไป ด้วยหวังจะให้ บูกี หายไปตลอดกาล บูกีออกสู่โลกภายนอกถ้ำ […]

ความสำเร็จขับเคลื่อนความสำเร็จ : personal mastery

เรียนรู้ เรื่อง การเอาชนะตนเอง (personal mastery) ผ่านนิทาน เรื่องหนูเลมมิงจ์ (The Lemming Dilemma : living with purpose, leading with vision) สรุปเรื่องย่อ พอสังเขป ตามนี้ครับ กาลครั้งหนึ่ง มีหนูเลมมิงจ์ นับพันๆตัว เดินทางไปยังหน้าผาแห่งหนึ่ง เพื่อกระโดดลงไปตามๆกัน พวกหนูเลมมิงจ์ไม่เคยคิดเลยว่า ทำไมพวกมันต้องกระโดดจากหน้าผา พวกมันแค่กระโดดลงไปตามๆกัน ตามประเพณีนิยม (ส่วนนี้ คือ เรื่องจริงเกี่ยวกับหนูเลมมิงจ์ที่เดินกลิ้งหล่นจากหน้าผาตามๆกัน สนใจลองค้นดูใน google หรือ youtube เพิ่มเติมได้นะครับ) มีหนูเลมมิงค์ตัวหนึ่ง ชื่อ เอมมี่ มันมีความรู้สึกเหมือนถูกดึงดูดให้ไปยังหน้าผาเพื่อที่จะกระโดดลงไป เช่นเดียวกับหนูเลมมิงจ์ตัวอื่นๆ นับพันๆ ตัว แต่เอมมี่ ตั้งคำถามกับตัวเองว่า ทำไมมันถึงต้องกระโดดลงจากหน้าผา ? ที่ปรึกษาด้านการจัดการของเหล่าหนูเลมมิงจ์ ตอบเอมมี่ว่า เพราะมันคือถ้อยแถลงร่วมกันของเหล่าหนูเลมมิงจ์ เอมมี่ฟังแล้วแต่รู้สึกยังไม่เคลียร์ คำตอบนี้ ยังไม่ช่วยไขความกระจ่างให้กับเอมมี่ มันกลับถามตัวเองเพิ่มขึ้นว่า ฉันต้องการอะไร? […]

42.195 km ทุกก้าว คือ เส้นชัย : Bangkok Marathon 2015

เวลาตี 2 ของวันอาทิตย์ที่ 15 พ.ย. 58 ในขณะที่ทุกคนหลับอยู่ มีนักวิ่งกลุ่มหนึ่งออกตัว เพื่อพิชิตเป้าหมายการวิ่ง Full Marathon ระยะ 42.195 km ในการแข่งขัน Bangkok Marathon 2015 ผมได้เข้าร่วมประสบการณ์อันยิ่งใหญ่ ในครั้งนี้ด้วย   การวิ่งในช่วง 10 km แรก กับ 10 km สุดท้าย ให้ความรู้สึก ต่างกันลิบลับ 10 km แรก สนุก สบาย วิ่งชิวๆ ในขณะที่ 10 km สุดท้าย เจ็บปวด แทบคลาน แต่ก็เข้าไปใกล้เส้นชัยมากกว่า ถ้าให้แลกกลับไปเริ่มวิ่งใหม่ก็คงไม่เอา ถึงตรงนี้ ก็เหลือเพียงว่าจะสู้ต่อ หรือจะ “หยุดวิ่ง” !!! สมรภูมิระหว่าง ความคิดลบ และ ความคิดที่จะสู้ต่อ เกิดขึ้นในช่วง 10 km สุดท้าย ความคิดลบ บอกว่า หยุดวิ่งดีกว่า  “เพราะทำลายสถิติตัวเองแล้ว” “นี่มันไม่ใช่ระยะวิ่งของมนุษย์” “ไปเล่นกีฬาที่สบายๆดีกว่ามั้ย” […]

การเริ่มต้นใหม่ : Beginning Anew

เมื่อเราตกหลุมรักใคร เราจะวาดจินตนาการของคนคนนั้นออกมาในหัวของเรา เรารักคนในจินตนาการนั้น แต่เราไม่ได้รักคนคนนั้นจริงๆ นอกจากนี้ เรายังสามารถแปรเปลี่ยนพฤติกรรมตัวเองให้ดีขึ้นในเวลาสั้นๆ โดยหวังว่าคนที่เราตกหลุมรักอยู่นั้นจะชื่นชมพอใจในตัวเรา แต่แล้วเราก็จะกลับกลายเป็นคนเดิมอยู่ดี อะไรเป็นสาเหตุให้เกิดความผิดพลาดคลาดเคลื่อนได้มากมายถึงเพียงนี้ เซลล์ทุกส่วนในร่างกายของเรา มีกระบวนการแปรเปลี่ยนในทุกๆ วินาที แต่สิ่งหนึ่งที่ไม่ค่อยได้เปลี่ยนไปมากนัก คือ การรับรู้ของเรา การรับรู้ที่คลาดเคลื่อน ปะปนเข้ากับการรับรู้ในอดีตที่ยังไม่ได้รับการปลดปล่อย ทำให้เรามองเห็นสิ่งต่างๆ ในแบบเดิมๆ คิดในแบบเดิมๆ ดึงเอาประสบการณ์เดิมๆ มาตกแต่งความจริงในปัจจุบัน ทำให้การตัดสินใจในปัจจุบันผิดพลาดคลาดเคลื่อนจากที่เป็นจริง การฝึกปฏิบัติ การเริ่มต้นใหม่ (Beginning Anew) คือ การปลดปล่อยอดีต เพื่อการรับรู้ที่แท้จริงในปัจจุบัน ดำรงอยู่ร่วมกับคนรัก ในความสัมพันธ์ที่สดใหม่ เป็นปัจจุบันจริงๆ การฝึกปฏิบัติ การเริ่มต้นใหม่ (Beginning Anew) มี 4 ขั้นตอน ดังนี้ รดน้ำดอกไม้ – Watering flower เมื่อเกิดความขัดแย้งขึ้นระหว่างกัน การสื่อสารจะเสมือนถูกตัดขาด ความคิดจะเต็มไปด้วยภาพลบ ไม่สามารถมองเห็นคุณค่าของกันและกันได้เลย เปรียบเสมือนกับจุดดำเล็กๆ ที่แต้มอยู่บนกระดาษสีขาว เรามักจะเพ่งมองไปที่จุดดำเล็กๆ เท่านั้น โดยลืมมองเห็นพื้นที่สีขาวมากมาย ที่อยู่บนกระดาษแผ่นเดียวกัน ในสถานการณ์ที่เราโกรธอยู่ เราจึงไม่อาจรับรู้ได้อย่างถูกต้อง พลังแห่งสติ จะช่วยปรับจิตใจของเราจากลบเป็นบวก เปรียบดั่ง รีโมททีวี […]